Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu jest procesem kilkuetapowym.
Każde dziecko jest inne i wymaga indywidualnego podejścia, zatem przebieg diagnozy może za każdym razem wyglądać nieco inaczej. Proces diagnozy planujemy tak, aby nie wymagał dodatkowych spotkań, jednak mogą pojawić się okoliczności, gdy rzetelne postanowienie diagnozy będzie tego wymagało. Za każdym razem sytuacja ta jest omawiana z rodzicami i odbywa się za ich zgodą.
Ramowy przebieg diagnozy
Wywiad
Spotkania diagnostyczne rozpoczyna pogłębiony wywiad rozwojowy z rodzicami – jest to najdłuższa wizyta (do 2h). W trakcie omawiane są poszczególne obszary rozwoju dziecka. Rodzice proszeni są o przyniesienie dotychczasowej dokumentacji medycznej (książeczka zdrowia dziecka oraz wszelkie inne dokumenty medyczne) oraz, jeśli taką posiadają, opinii/informacji z placówki oświatowej. Rodzice mogą dostarczyć nagrania zachowań dziecka, które budzą ich największy niepokój. Wywiad daje możliwość zaplanowania dalszego postępowania oraz ewentualne wskazanie innych konsultacji, które mogą okazać się pomocne w procesie diagnozy.
Obserwacje
Kolejnym etapem jest obserwacja zespołowa w której bierze udział psycholog oraz psychiatra dzieci i młodzieży (spotkanie z dzieckiem ok. 1h), podczas której dziecku proponowane są różne aktywności. W ten sposób przeprowadzane są próby kliniczne pozwalające określić źródło obserwowanych zachowań. Spotkanie z perspektywy dziecka ma być przyjemne – można powiedzieć, że będzie czas na zabawę, zagadki i chwilę rozmowy (aktywności dopasowane do wieku dziecka). Spotkanie najczęściej odbywa się w obecności rodziców i zakłada ich wspólny udział. W przypadku nastolatków obserwacja może być bez obecności rodzica – jest to ustalane podczas wywiadu.
Następnie przeprowadzana jest obserwacja psychologiczna lub badanie testem ADOS-II, uznawanym za podstawowe narzędzie diagnostyczne w przypadku zaburzeń ze spektrum autyzmu, dostarczające wielu cennych informacji diagnostycznych.
Wywiad medyczny, testy
Spotkanie rodziców z psychiatrą dzieci i młodzieży. Podczas spotkania lekarz przeprowadza pogłębiony wywiad medyczny, ustala zakres niezbędnych badań oraz w razie potrzeb przeprowadza badania kwestionariuszowe. Spotkanie odbywa się bez dziecka.
W zależności od funkcjonowania dziecka może być zasadne przeprowadzenie badania IQ lub dodatkowe spotkanie z rodzicami w celu uzupełnienia informacji z wywiadu.
Przekazanie diagnozy
Proces diagnozy kończy spotkanie z rodzicami (bez dziecka), podczas którego omawiane są wyniki i przekazywane dalsze wskazówki do pracy z dzieckiem. Spotkanie trwa około godziny i jest czasem na rozwianie wszelkich wątpliwości i zadanie pytań.